Herinner u uw laatste interactie met een zorgverlener. Hoe tevreden was u over de kwaliteit van de communicatie en interpersoonlijke vaardigheden?
Ziet u ruimte voor verbetering?
Talrijke studies hebben aangetoond, althans op sommige plaatsen, dat de patiënten over het algemeen ontevreden zijn over de communicatie en andere interpersoonlijke vaardigheden, zelfs wanneer de artsen menen dat zij uitstekend kunnen communiceren. Als zodanig schieten patiënteninteracties soms tekort in hun taak om nauwkeurige diagnostiek te vergemakkelijken, passende raad te geven en zorgzame arts-patiëntrelaties te ontwikkelen.
Het trainen van studenten en assistenten in communicatie, empathie en andere interpersoonlijke vaardigheden zou de algemene kwaliteit van patiënteninteracties en patiëntgerichte zorg kunnen verbeteren. Ons team van marktanalisten, waarvan ik deel uitmaak, heeft het afgelopen jaar 64 belanghebbenden geinterviewed (docenten, opleiders, professoren, managers van onderwijsprogramma's, enz.) De terugkerende mening is dat er weliswaar veel vooruitgang is geboekt, maar dat dit niet voldoende is. Naarmate studenten in de medische opleiding vorderen, verdwijnt de aandacht voor interpersoonlijke vaardigheden door de intensiteit van de medische opleiding en de nadruk op onder meer technische competenties . Medische onderwijsinstellingen proberen dit probleem aan te pakken door deze vaardigheden in het medisch onderwijs en de medische opleiding te integreren. Toonaangevende accreditatie-instanties zoals de Accreditation Council for Graduate Medical Education en specialisatieprogramma's voor huisartsen in België en Nederland hebben interpersoonlijke vaardigheden vastgelegd als basiscompetentie-eisen voor artsen. Als zodanig is het noodzakelijk dat deze vaardigheden op de best mogelijke manier worden aangeleerd en geëvalueerd.
Wat is een goede patiëntinteractie?
Drie belangrijke en verwante factoren staan bekend om hun belang voor goede interacties met patiënten:
Sterke communicatie
Patiënten moeten zich gehoord en begrepen voelen en de informatie krijgen om de juiste stappen te zetten om hun gezondheidsproblemen op te lossen. Duidelijke communicatie is van het grootste belang en vereist dat gezondheidswerkers zorgvuldig luisteren en spreken, op alle gebieden van de patiëntenzorg, van het eerste gesprek met de patiënt, het adviseren van de patiënt, het uitleggen van behandelingsopties en de bijbehorende risico's tot het verkrijgen van geïnformeerde toestemming. Communicatievaardigheden kunnen de interactie met de patiënt en de algemene zorg breken of maken en hebben bewezen het vertrouwen van artsen en patiënten te vergroten, de therapietrouw te verbeteren en fouten te verminderen.
Empathie
Empathie, het vermogen om andermans gevoelens en/of persoonlijke ervaringen te begrijpen en te delen, bestaat uit drie dimensies: emotioneel (zorgzaamheid, oprechtheid en onvoorwaardelijke aanvaarding van de patiënt/zorggebruiker), cognitief (het vermogen om het perspectief van de patiënt objectief te begrijpen aan de hand van zowel verbale als non-verbale signalen) en gedragsmatig (concrete acties om de moeilijkheden van de patiënt en de daarmee gepaard gaande pijn te verlichten). Empathie schept vertrouwen, vermindert geschillen tussen artsen en patiënten en verbetert de tevredenheid van patiënten.
Gedeelde besluitvorming
De interactie tussen patiënten evolueert naar een meer collaboratieve relatie waarbij gedeelde besluitvorming noodzakelijk is om patiënten en artsen te laten samenwerken. Zij beslissen over een selectie van tests, zorgplannen en behandelingen op basis van het beste beschikbare klinische indicaties, inzicht in de risico's en verwachte resultaten en de voorkeuren en waarden van de patiënt. Dit helpt patiënten om goed geïnformeerd en voorbereid de dialoog aan te gaan, stimuleert patiënten om de behandeling voort te zetten en vergroot de tevredenheid van zowel patiënten als artsen.
Andere factoren, zoals vertrouwen, kennis, comfort, acceptatie, reactievermogen en openheid van geest, dragen bij tot kwaliteitsvolle interacties met patiënten.
Hoe medische studenten opleiden in patiënteninteracties?
De meest effectieve manier om studenten en coassistenten te trainen in patiënteninteracties is door hen bloot te stellen aan levensechte situaties. In medische instellingen wordt dit gewoonlijk gedaan door gebruik te maken van echte patiënten, gesimuleerde patiënten (gestandaardiseerde patiënten die zijn getraind om als echte patiënten op te treden om klinische omstandigheden te simuleren) en vrijwillige poliklinische patiënten (echte patiënten met klinische symptomen die vrijwillig deelnemen aan verdienmogelijkheden). Menselijke patiëntsimulatoren (poppen, etalagepoppen, robots) kunnen worden gebruikt in plaats van gesimuleerde patiënten. Deze technieken helpen medische studenten fysieke onderzoeken te oefenen, instructies te geven aan patiënten, slecht nieuws te brengen en andere activiteiten uit te voeren met een patiëntgerichte aanpak. Terwijl gesimuleerde patiënten studenten in staat stellen vertrouwen op te bouwen en hun technieken te perfectioneren voordat ze aan de echte wereld worden blootgesteld (waardoor potentiële schade aan echte patiënten wordt beperkt), zorgen vrijwillige poliklinische patiënten voor een authentieke ervaring met levensechte emoties en reacties van patiënten. Lees hier meer over het opnemen van echte patiënten.
Naast het in praktijk brengen van leerlingen is het belangrijk hen regelmatig feedback te geven om goede praktijken te versterken, bewustzijn voor verbetering te creëren en leerlingen te motiveren.
Feedback geven tijdens de opleiding
Zelfreflectie
In de loop der jaren heeft zelfreflectie zich ontwikkeld tot een effectief onderwijs- en leerinstrument voor onderwijs, besluitvorming en kritisch denken. Door hun eigen interacties met patiënten te evalueren, kunnen studenten en assistenten innoveren, problemen oplossen en autonoom levenslang leren in een complexe zorgomgeving. Ze kunnen betekenis creëren uit eerdere ervaringen om toekomstige patiënteninteracties te verbeteren. Ondanks deze voordelen hebben medische studenten behoefte aan structurele begeleiding om voordeel te halen uit zelfreflectie. Om de implementatie van zelfreflectie bij medische studenten te vergemakkelijken bestaan er 12 tips:
-
- Reflectie in de context definiëren
- Bepaal leerdoelen voor het reflectieproces
- Kies een instructiemethode voor reflectie
- Beslissen over een gestructureerde of ongestructureerde aanpak om een prompt te creëren
- Maak een plan voor het omgaan met ethische en emotionele bezwaren
- Een mechanisme creëren om het plan van de leerling op te volgen
- Een stimulerende leeromgeving creëren
- Leerlingen voorafgaand aan de oefening leren nadenken
- Reflectie beoordelen
- Maak het onderdeel van een groter curriculum
- Reflecteren over het proces van onderwijsreflectie
Feedback van collega's
Met peer feedback geven medische studenten hun collega's (medestudenten) constructief commentaar op hun vaardigheden in de omgang met patiënten. In de meeste gevallen is het een formatief proces (zonder beoordeling) waarin studenten vaststellen wat goed ging en suggesties voor verbetering doen voor hun medestudenten. De volgende strategieën kunnen worden gebruikt om de uitvoering van peer feedback te vergemakkelijken:
- Doelstellingen en verwachte resultaten bepalen
- Een optimale omgeving creëren waarin feedback van medeleerlingen geen bedreiging vormt voor de leerlingen. Studenten moeten worden aangemoedigd om vertrouwensrelaties op te bouwen, zodat feedback als echt, geldig en gewaardeerd wordt ervaren.
- Zorgen voor tijdige, frequente en consistente feedback van collega's om verbeteringen in de tijd te kunnen waarnemen.
- Leer studenten hoe zij accurate en bruikbare feedback kunnen geven.
Goed om te weten
Zelfreflectie en peer feedback worden gebruikt om patiënteninteracties te verbeteren omdat vaardigheden zoals communicatie en empathie die patiënteninteracties vormen, slecht gedefinieerd zijn (de doelen, gegevenstoestand en handelingen zijn niet volledig gedefinieerd en er zijn verschillende even correcte oplossingen om ze aan te pakken). Er zijn bijvoorbeeld meerdere manieren om met empathie van de arts om te gaan en een juiste beoordeling van welke handelingen goed/fout zijn, hangt af van de specifieke context.
Evaluatie van feedback van collega's
Dit brengt het peer feedback proces een stap verder waarbij beoordelaars (professoren, trainers etc) de kwaliteit van de peer feedback beoordelen. Opgeleide docenten en andere deskundigen kunnen worden ingezet om de peer feedback te evalueren en ervoor te zorgen dat deze informatief, effectief en professioneel is en aansluit bij de doelstellingen en criteria die aan het begin van de oefening zijn vastgesteld.
Evaluatie
Formele evaluatiemethoden worden gebruikt om cursisten te toetsen aan vooraf bepaalde leerresultaten. Veel beroepsvaardigheden hebben welomschreven evaluatiemethoden die beproefd zijn, traditioneel offline en nu ook steeds meer online.
Coaching
Bij coaching wordt een docent of andere persoon aangewezen om de student te helpen zijn/haar volledige potentieel te bereiken. Een coach evalueert de prestaties van de cursist in eerdere interacties met patiënten, helpt de cursist bij het identificeren van sterke punten, behoeften en zwakke punten en maakt een plan voor verbetering, waarbij hij de cursist helpt verantwoordelijk te blijven. Gewoonlijk berust coaching op snelle feedback en op vertrouwen gebaseerde relaties waarin verwachtingen, verantwoordelijkheden en grenzen vooraf zijn vastgesteld. Dit omvat hoe (zal de communicatie plaatsvinden) wat (zal een verbetering van de interactie met de patiënt eruit zien), wanneer (de frequentie van de coachingsessies) en waar (moet de coaching plaatsvinden / ontspannen en comfortabele omgeving).
Instructie/Oefeningen/Beste Praktijken
Instructeurs kunnen ook opnames van interacties met een stagiair delen, zodat deze kan nadenken over de communicatie tussen arts en patiënt in de opname en feedback kan geven als een reflectieve oefening.
Hoe kan Videolab studenten helpen vaardigheden te ontwikkelen in patiëntinteracties?
Het is nu duidelijk dat het voor een betere opleiding in de omgang met patiënten nodig is dat studenten aan praktijksituaties worden blootgesteld en dat zij regelmatig feedback krijgen om hun vorderingen te evalueren.
Met het toenemende gebruik van technologie in het medisch onderwijs is er nu een debat gaande tussen videoplatforms en offline methoden voor opleiding. Niettemin heeft onderzoek talloze malen aangetoond dat video leidt tot een verbetering van de communicatievaardigheden door observatie en evaluatie, en een algehele tevredenheid van de studenten over de leerervaring. In vergelijking met directe observaties in formatieve OSCE's zagen onderzoekers een grotere betrokkenheid van studenten tijdens op video gebaseerde sessies en een vergemakkelijkte discussie over communicatie en professionalisme.
Videolab is een GDPR-veilig multimedia-sharing platform waarmee u patiënteninteracties (in simulaties en real life settings) kunt opnemen en delen.
Met Videolab kunnen stagiairs veilig video's opnemen en uploaden. Stagiairs kunnen deze video's later bekijken voor zelfevaluatie, veilig delen met collega's voor peer feedback en/of met beoordelaars en coaches voor beoordeling. Feedback kan worden ontvangen van verschillende bronnen. Feedback en evaluaties kunnen worden gedaan in tijdspecifieke fragmenten of voor de hele video, met gestructureerde evaluaties volgens uw gedefinieerde evaluatiemethoden. Alle maatregelen zijn aanwezig om de training voor patiënteninteracties eenvoudig, efficiënt en veilig te maken.
Wat bouwt Codific nog meer met privacy by design principes?
Codific is een team van security software engineers die privacy by design principes gebruiken om veilige cloud oplossingen te bouwen. Wij bouwen toepassingen in verschillende verticals zoals HR-tech, Ed-Tech en Med-Tech. Veilig samenwerken en veilig delen vormen de kern van onze oplossingen.
SAMMY is een hulpmiddel voor het beheer van het Software Assurance Maturity Model. Het stelt bedrijven in staat een beveiligingsprogramma te formuleren en te implementeren dat is afgestemd op de risico's waarmee zij worden geconfronteerd. Op die manier kunnen andere bedrijven ons helpen een eenvoudige en veilige digitale toekomst op te bouwen. Uiteraard is ons AppSec-programma en SAMMY zelf daarop gebouwd.
Wij geloven in samenwerking en open innovatie, we horen graag over uw projecten en kijken hoe we kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van veilige software en privacy by design architectuur. Neem contact met ons op.
